Wspólność majątkowa powstaje w momencie zawarcia małżeństwa. Jeśli małżonkowie nie zdecydują się na podpisanie intercyzy, po rozwodzie muszą podzielić wspólny dobytek. Najbardziej wartościowym składnikiem majątku jest zazwyczaj nieruchomość. Co się dzieje z mieszkaniem po rozwodzie? Czy podlega podziałowi? W jaki sposób można podzielić majątek po rozwodzie? Wyjaśniamy.
Wspólne mieszkanie po rozwodzie – co dalej?
Wspólność majątkowa przestaje obowiązywać w momencie, gdy sąd orzeka o rozwiązaniu małżeństwa. W niektórych sytuacjach do podziału majątku dochodzi w trakcie postępowania rozwodowego. Jednak nie może być ono nadmiernie wydłużone. W związku z powyższym zasadne wydaje się pytanie: co z mieszkaniem po rozwodzie? Kto może w nim zostać?
W sytuacji, gdy małżonkowie kupili wspólnie nieruchomość w trakcie trwania związku małżeńskiego, majątek wspólny podlega podziałowi. Wówczas mieszkanie stanowi własność w tzw. udziałach. Wraz z ustaniem wspólności majątkowej małżonkowie stają się współwłaścicielami nieruchomości w częściach ułamkowych. W praktyce oznacza to, że obu stronom przysługuje po połowie.
Sprawa jest mniej skomplikowana w przypadku, gdy mieszkanie wchodzi w skład majątku osobistego jednej osoby. To oznacza, że nie jest objęte wspólnością majątkową. Warto jednak wiedzieć, że skoro należy do jednej osoby, druga nie musi wcale go opuszczać. Sąd przy orzekaniu rozwodu decyduje o korzystaniu z nieruchomości przez byłych małżonków. Może odstąpić od wydawania decyzji w przypadku, gdy nie mieszkają razem lub uzgodnili między sobą sposób korzystania z nieruchomości.
Polubowny podział u notariusza
Z pewnością jest to najprostszy sposób na pozbycie się wspólnej nieruchomości. Podział mieszkania po rozwodzie można przeprowadzić polubownie u notariusza. Z reguły wymagana jest jedna wizyta w kancelarii notarialnej. Zanim jednak dojdzie do podziału, małżonkowie powinni pójść na kompromis. Wspólnie muszą ustalić, w jaki sposób chcą podzielić majątek. Mieszkanie może być przyznane jednej osobie zupełnie za darmo lub z obowiązkiem spłaty drugiej strony. Przypieczętowaniem ustaleń jest podpisanie aktu notarialnego.
Sądowy podział mieszkania
W tym przypadku sprawa jest bardziej skomplikowana. Sądowy podział mieszkania staje się koniecznością w przypadku, gdy małżonkowie nie dojdą do porozumienia. Wówczas pozostaje im złożenie wniosku do sądu. Jeśli małżonkowie przedłożą zgodny plan dotyczący podziału, mogą skorzystać z niższej opłaty sądowej (300 zł). W sytuacji, gdy nie wypracują wspólnej wersji, muszą liczyć się z wyższą opłatą (1000 zł). Zazwyczaj brane są pod uwagę koncepcje obu małżonków.
Czy sąd może nakazać sprzedaż mieszkania po rozwodzie?
Wspólny majątek może być źródłem wielu sporów. Podział mieszkania po rozwodzie bywa szczególnie trudny w przypadku, gdy małżonkowie rozstają się w nieprzyjaznej atmosferze. Sąd może zadecydować o sprzedaży nieruchomości. Sądowy podział jest koniecznością w sytuacji, gdy inne metody nie wchodzą w grę (przyznanie lokalu na wyłączność jednemu z małżonków czy podzielenie nieruchomości na dwie odrębne części). Są może wydać decyzję nakazującą sprzedaż mieszkania przez komornika. W ten sposób następuje podział należnej sumy pomiędzy byłych małżonków.
Mieszkanie męża a prawa żony po rozwodzie
Jak wspomniano wcześniej, sąd w wyroku rozwodowym orzeka również o sposobie korzystania z nieruchomości. Zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego może przyznać prawo do korzystania z mieszkania jednemu małżonkowi. Niejednokrotnie zasądza na korzyść osoby, dzięki której stabilizuje się życie domowe dzieci. W niektórych przypadkach przyznaje prawo do mieszkania żonie, zwłaszcza wtedy gdy zajmuje się opieką nad wspólnymi potomkami. Podział mieszkania po rozwodzie a dzieci – jak to wygląda w praktyce? Orzecznictwo zależne jest od indywidualnych okoliczności sprawy. Z reguły żona musi udowodnić potrzeby mieszkaniowe dla stabilności swojej lub dzieci.
Prawo do korzystania z mieszkania małżonka
Ochronę potrzeb mieszkaniowych reguluje art. 281 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Zgodnie z nim w przypadku, gdy prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi uprawniony jest do korzystania z nieruchomości w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Stanowi to zabezpieczenie interesów małżonka pozostającego bez mieszkania. Art. 281 k.r.o. jest środkiem ochrony służącym do zapewnienia prawa do posiadania dachu nad głową w dotychczasowym miejscu.
Rozwód a wspólne mieszkanie – warto wiedzieć
Rozwiązanie małżeństwa niesie ze sobą szereg konsekwencji. Wspólne mieszkanie po rozwodzie może przyczynić się do powstania wielu konfliktów i napięć. Możliwie najlepszym rozwiązaniem jest ubieganie się o podział nieruchomości. Eksmałżonkowie powinni jak najszybciej podzielić wspólne mieszkanie. W tym zadaniu może im pomóc np. doświadczony adwokat rozwodowy z Kancelarii Adwokackiej Łukasz Domański z Warszawy.