Prawo budowlane w ostatnich latach znacznie się zmieniło. Początkowo, do 2015 roku, możliwe było wznoszenie bez pozwolenia wyłącznie budynków rekreacyjnych do 35 metrów kwadratowych, liczonych po obwodzie. Od tego czasu pojawiło się jednak znacznie więcej możliwości. Co warto wiedzieć o domach bez pozwolenia? Sprawdźmy!
Jaki dom można postawić bez pozwolenia?
Na początku stycznia 2022 roku nowelizacja ustawy Prawo budowlane umożliwiła inwestorom prywatnym wznoszenie budynków o powierzchni do 70 metrów kwadratowych bez pozwolenia. Dotyczy to:
-
Budynków mieszkalnych jednorodzinnych – zbudować na zgłoszenie można maksymalnie dwukondygnacyjny budynek mieszkalny jednorodzinny, z czego drugą kondygnację stanowi poddasze użytkowe. Dom nie może przekraczać 70 metrów powierzchni zabudowy (po obwodzie) oraz musi być wybudowany zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub warunkami zabudowy.
-
Budynków rekreacji indywidualnej – jest to tak zwany domek letniskowy, w którym nie można mieszkać na stałe – pobyt w nim nie powinien przekraczać 180 dni w ciągu roku. Domek ponadto powinien być parterowy, a jego rozpiętość elementów konstrukcyjnych nie może wynosić więcej niż 6 metrów.
Każdy dom musi mieścić się na działce, na której został zaprojektowany. Co istotne, w bliżej nieokreślonej przyszłości będzie można podjąć się budowy domu bez pozwolenia także powyżej 70 m2 – w połowie sierpnia 2023 Sejm przyjął zmiany, acz muszą one jeszcze trafić do Senatu oraz Prezydenta RP.
Dom bez pozwolenia – formalności
Decydując się na budowę domu bez pozwolenia, należy spełnić szereg formalności. W przypadku budynków mieszkalnych jednorodzinnych konieczne będzie złożenie do odpowiedniego urzędu następujących dokumentów:
-
projekt zagospodarowania terenu,
-
projekt architektoniczno-budowlany,
-
oświadczenie, że dom jest budowany na własne potrzeby mieszkaniowe,
-
oświadczenie, że przejmuje się odpowiedzialność za kierowanie budową.
Formalności są więc podobne, co w przypadku budowy domu na pozwolenie – różnicą jest tutaj brak kierownika budowy. Drugą jest brak długiego oczekiwania na decyzję urzędu. Instytucja ma 21 dni na ustosunkowanie się do złożonego projektu, a sam dom można zacząć budować od razu po zgłoszeniu.
Rekreacyjny dom bez pozwolenia na budowę nie wymaga składania projektu architektoniczno-budowlanego – wystarczy nawet sam rysunek elewacji oraz naniesienie domu na mapę działki.
Jakie jeszcze budynki można stawiać bez pozwolenia na budowę?
Oprócz domu mieszkalnego jednorodzinnego i rekreacyjnego, bez pozwolenia postawisz na działce także parterowe budynki gospodarcze oraz garaże, altany i przydomowe ganki i oranżerie o powierzchni zabudowy do 35m2. Warto jednak wiedzieć, że łączna liczba tego typu obiektów nie może przekraczać dwóch, na każde 500m2 działki.
Pozwolenia nie trzeba mieć również do budowy tarasu naziemnego powyżej 35m2, wiat do 50m2, przydomowych oczyszczalni ścieków (o wydajności do 7,5m3 na dobę) i basenów czy oczek wodnych do 50m2.