To efekt udziału Miasta Świętochłowice w europejskim projekcie LIFE Archiclima, którego celem jest zwiększanie odporności klimatycznej przestrzeni publicznych z wykorzystaniem rozwiązań opartych na przyrodzie.
Zielona transformacja Świętochłowic dzięki projektowi LIFE Archiclima
Dla Świętochłowic zespół LIFE Archiclima zaplanował w 2025 r. wdrożenie rozwiązań demonstracyjnych w trzech lokalizacjach: przy Muzeum Powstań Śląskich, przy Miejskiej Bibliotece Publicznej przy ul. Chorzowskiej oraz w okolicy zabytkowych wież KWK Polska. Nowe elementy zielonej infrastruktury pozwolą pokazać, w jaki sposób skutecznie gospodarować wodami opadowymi, zwiększać komfort użytkowników oraz odbudowywać rodzimą różnorodność biologiczną w miastach. Przedsięwzięcie jest finansowane ze środków unijnego Programu LIFE oraz NFOŚiGW.
Ogrody deszczowe i nasadzenia w Świętochłowicach – co się zmieni?
Ogrody deszczowe to specjalnie zaprojektowane obszary zieleni, które wykorzystują umiejętnie dobrane gatunki roślin do zatrzymywania i oczyszczania wody opadowej spływającej z utwardzonych powierzchni, takich jak dachy, chodniki czy ulice. To miejsca, gdzie bezpośrednio po opadzie, woda deszczowa jest zbierana i oddawana na potrzeby roślin, jednocześnie redukując ilość spływającej wody do kanalizacji. Takie rozwiązania powstaną we wszystkich trzech świętochłowickich lokalizacjach. Dodatkowo, przed wejściem do biblioteki powiększony zostanie skwer zieleni, nasadzone zostaną drzewa, krzewy, wysiane zostaną łąki. Zaplanowano też postawienie tablic edukacyjnych, które wyjaśnią istotę i funkcje tych rozwiązań.
Świętochłowice stawiają na przyrodę i innowacyjne podejście do adaptacji
Modelowe wdrożenia w Świętochłowicach są elementem projektu LIFE Archiclima. W jego ramach zespół ekspertów i ekspertek różnorodnych dyscyplin wypracowuje metody adaptacji do kryzysu klimatycznego, kryzysu różnorodności biologicznej i kryzysu zasobów natural-nych. Szyte na miarę rozwiązania architektoniczno-krajobrazowe projektowane są na pod-stawie szczegółowej oceny podatności klimatycznej i zdolności adaptacyjnej obiektu lub terenu, z uwzględnieniem kosztu środowiskowego całego działania oraz w zestawieniu z potencjalnymi korzyściami adaptacyjnymi.
Projekt LIFE Archiclima prowadzony jest pod patronatem Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Stowarzyszenia Architektów Polskich, Sto-warzyszenia Architektury Krajobrazu, Politechniki Śląskiej oraz jedenastu prezydentów miast wojewódzkich w Polsce. Koordynatorem przedsięwzięcia jest spółka Investeko S.A. ze Świętochłowic.
– Podejście zespołu Archiclima wnosi istotną zmianę w proces wdrażania rozwiązań opartych na przyrodzie poprzez szerokie spojrzenie na wszystkie aspekty kryzysu planetarnego oraz na cały cykl życia projektowania i budowy tego typu rozwiązań – mówi Łukasz Łapiński, współtwórca Archiclimy i lider zespołu projektowego – Archiclima wyznacza nowy standard działań koniecznych dla poprawy dobrostanu użytkowników różnych obiektów użyteczności publicznej i otaczających je przestrzeni.
Ważnym aspektem realizacji w Świętochłowicach jest wprowadzanie wyłącznie rodzimych gatunków roślin w ich naturalnej formie. Przy zachowaniu naturalistycznej estetyki proponowany standard utrzymania kieruje się w stronę gospodarowania biocenotycznego i ekstensywnego oraz wykorzystania funkcji regulacyjnych terenów zieleni dzięki świadczonym przez nie usługom ekosystemowym.
7 sierpnia 2025 r. zamawiający, tj. Investeko S.A., podpisał umowę z wykonawcą robót budowlanych, katowicką firmą Calla Group. Prace budowlane i nasadzenia mają rozpocząć się 25 sierpnia 2025 r. i zakończyć najpóźniej 30 listopada 2025 r.
Projekt LIFE Archiclima jest prowadzony w 32 lokalizacjach w Polsce. Biorą w nim udział obiekty, które przeciwstawiają się betonozie i wybierają kurs ku zielonej adaptacji, odpowiedzialności klimatycznej i współpracy z rodzimą przyrodą. Są wśród nich np. Politechnika Śląska, Biblioteka Akademicka w Katowicach, Muzeum Warszawy, PreZero Arena Gliwice czy Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
W 2024 r. archiclimowy zestaw rozwiązań opartych na przyrodzie został wdrożony przed terminalami Katowice Airport, gdzie usunięto 1000m2 asfaltu i wdrożono system ośmiu ogrodów deszczowych, dwa zielone przystanki, zieloną ścianę z pnączy, łąki oraz zieleń wysoką.