Czy Kalina w końcu odzyska swój dawny blask?

Prezydent Świętochłowic Dawid Kostempski poinformował wczoraj (23.08), że miasto ogłosiło przetarg na wybór inżyniera kontraktu, który nadzorować będzie realizację projektu oczyszczenia stawu Kalina. Przypomnijmy, że miasto w ubiegłym roku i na początku tego roku otrzymało niemal 69 mln zł bezzwrotnych dotacji. Do tej pory jednak prace nad oczyszczeniem stawu nie ruszyły.

– W tym tygodniu ogłosiliśmy przetarg na wybór inżyniera kontraktu, który nadzorować będzie realizację projektu oczyszczenia stawu Kalina i terenów przyległych. Będzie on czuwał nad przebiegiem prac m.in. pod względem terminowości, organizacji czy finansów. W najbliższych dniach ogłoszony zostanie też przetarg na wyłonienie generalnego wykonawcy, który zrealizuje to zadanie, w formule zaprojektuj i wybuduj — napisał na swojej stronie Dawid Kostempski.

W kwietniu Świętochłowice otrzymały prawie 7 milionów złotych bezzwrotnej dotacji oraz blisko 3 miliony złotych pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska na remediację stawu Kalina, oraz terenów zdegradowanych i zanieczyszczonych w jego rejonie. Wcześniej Świętochłowice otrzymały ponad 59 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na oczyszczenie terenów przyległych do stawu Kalina wraz z przywróceniem jego biologicznej aktywności.. Łączny udział środków zewnętrznych w kosztach remediacji stawu Kalina i terenów w jego rejonie wyniesie około 98 procent.

Jak zapowiadają urzędnicy cały projekt będzie przewidywał zarówno osiągnięcie efektu rzeczowego, w postaci 20 tys. m³ osadów dennych, oddzielenie hałdy, która znajduje się blisko stawu ścianką szczelną, jak również zagospodarowanie terenu i doprowadzenie do stworzenia tam funkcji życiowych, biologicznych.

Wielu mieszkańców zastanawia się jednak, dlaczego przetargi ogłoszono dopiero teraz.

– Z Kaliną jest tak, jak z wszystkim innym w tym mieście. Już raz przerabialiśmy próbę oczyszczanie stawu i wszyscy pamiętamy, jak się to skończyło. Ciekawi mnie, dlaczego to tak długo trwa? Dofinansowania przyznano miastu już w ubiegłym roku. Co zrobiono na rzecz Kaliny do tej pory? – pyta pan Kazimierz, mieszkaniec Zgody.

Na to pytanie udzielił odpowiedzi Mateusz Szampera, naczelnik Wydziału Inwestycji i Spraw Komunalnych.

– Podpisanie umowy o dofinansowanie nastąpiło w dniu 31.08.2017 r. Do 19.01.2018 r. Gmina oczekiwała na stanowisko Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w sprawie sposobu dokumentowania osiągnięcia zamierzonego efektu ekologicznego. To wszystko wiązało się z koniecznością wprowadzenia zmian w umowie oraz w harmonogramie realizacji. Ostateczne uzgodnienie terminów prowadzenia inwestycji z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nastąpiło z końcem lipca br. Ponadto od czasu sporządzenie dokumentacji stanowiącej podstawę realizacji, nastąpiła konieczność jej aktualizacji, m.in. w związku ze zmieniającym się stanem prawnym – tłumaczy naczelnik.

Przypomnijmy staw Kalina w dzielnicy Zgoda, od lat jest skażony chemikaliami. Ta ekologiczna bomba miała być zrewitalizowana już w 2014 roku. Firma VIG weszła na plac budowy, ale po kilku miesiącach pracownicy zaprzestali prac, sugerując, że projekt zawiera błędy. Nie udało się wyłonić nowego wykonawcy, a miasto straciło 44 mln dotacji z UE. W końcu miastu udało się pozyskać nowe dofinansowanie na tę inwestycję.

Większość mieszkańców jest zadowolona z pomysłu rewitalizacji Kaliny. Obecnie w okolicach stawu unosi się charakterystyczny, drażniący zapach. Najgorzej jest, gdy temperatury przekraczają 30 stopni Celsjusza oraz jest mocny wiatr. Staw otoczony jest zielenią, jednak w jego pobliżu są prywatne domki i osiedle mieszkaniowe. Do drażniącego zapachu niektórzy się już przyzwyczaili. Mieszkańcom bardzo podoba się okolica. Podkreślają, że jest tu cicho i spokojnie, gdyby staw został oczyszczony, byłoby to idealne miejsce do spędzania wolnego czasu. Mieszkańcom bardzo zależy na doprowadzeniu Kaliny do poprzedniej świetności.

Sam zbiornik Kalina powstał jeszcze przed I wojną światową. Eksploatacja płytko zalegających złóż węgla kamiennego doprowadziła do osadzenia się terenu. W tym czasie przy stawie można było spotkać wielu wędkarzy. W latach 1928-1939 działał tutaj ośrodek rekreacyjny z kąpieliskiem przy stawie.

Do początku lat 50. XX wieku staw był czysty. Obecnie jest on zanieczyszczony m.in. fenolami, czy węglowodorami aromatycznymi. Z pobliskiej hałdy dostają się do Kaliny zanieczyszczenia. To właśnie tutaj przez kilkadziesiąt lat składowane były odpady produkcyjne z Zakładów Chemicznych „Hajduki”.