Bakelit to pierwsze w pełni syntetyczne tworzywo sztuczne, wytwarzane już od początku XX wieku. Stosowany był on w produkcji wielu produktów codziennego użytku, takich jak np. telefony, a także w różnych gałęziach przemysłu. Obecnie płyta bakelitowa jest stosowana głównie w elektrotechnice, jako element konstrukcyjny i elektroizolacyjny. Dowiedz się więcej o bakelicie i jego zastosowaniach!
Bakelit – historia powstania
Bakelit jest jednym z najstarszych tworzyw sztucznych oraz pierwszym tworzywem w pełni syntetycznym – czyli powstałym ze związków wielkocząsteczkowych wytworzonych sztucznie, a nie pochodzących z surowców naturalnych. Bakelit został wynaleziony w 1907 roku i opatentowany w 1909 przez belgijskiego chemika Leo Hendrika Baekelanda. Stworzone przez niego tworzywo miało formę proszku, ulegającego zestaleniu po podgrzaniu i sprasowaniu, a ponadto nie przewodziło prądu ani ciepła. Od nazwiska jego twórcy tworzywo to otrzymało nazwę bakelit.
Zastosowanie bakelitu dawniej i dziś
Bakelit dzięki swoim korzystnym właściwościom oraz łatwości formowania – poprzez odlewanie bądź prasowanie proszku – wykorzystywany był zarówno w warunkach przemysłowych, jak i do produkcji przedmiotów użytku codziennego. Powstawały z niego telefony, radia, suszarki, rękojeści noży, guziki, ustniki saksofonów, a nawet biżuteria.
W późnych latach 40. XX w. bakelit w wielu zastosowaniach został zastąpiony przez nowocześniejsze tworzywa sztuczne. Jednak wykonana z bakelitu płyta jest materiałem wykorzystywanym po dziś dzień w przemyśle elektromechanicznym, jako materiał elektroizolacyjny i konstrukcyjny. Bakelit stosowany jest w rozdzielniach elektroenergetycznych, transformatorach oraz urządzeniach elektrycznych niskich i wysokich napięć.
Właściwości płyt bakelitowych
Bakelit jest tworzywem wyróżniającym się szeregiem korzystnych właściwości fizycznych, chemicznych i elektrycznych. Charakteryzuje się on:
- niepalnością,
- nietopliwością,
- nierozpuszczalnością,
- dużą odpornością chemiczną,
- niskim przewodnictwem elektrycznym
- dobrą wytrzymałością dielektryczną,
- słabą przewodnością cieplną,
- możliwością pracy w powietrzu o normalnej wilgotności i w oleju transformatorowym,
- prostotą formowania i podatnością na obróbkę mechaniczną na zimno i na gorąco.
Płyty bakelitowe w kontakcie z ogniem ulegają zwęgleniu, i, co istotne – utrzymują swój kształt. Do tego są dość wytrzymałe mechanicznie – przykładowo, naprężenie niszczące prostopadle do warstw w przypadku płyty bakelitowej PFCP201 wynosi 300 MPa.
Korzystne parametry bakelitu sprawiają, że niezmiennie pozostaje on jednym z najważniejszych tworzyw stosowanych w elektrotechnice. Mimo że czas jego świetności w zastosowaniach codziennych minął, dzięki zapotrzebowaniu ze strony przemysłu to najstarsze w pełni syntetyczne tworzywo sztuczne jeszcze długo nie odejdzie do lamusa.