Za każdą ciążą kryje się historia, w której położna odgrywa bardzo ważną rolę – od pierwszych tygodni oczekiwania aż po pierwsze miesiące macierzyństwa. Choć powszechnie kojarzone głównie z asystą przy porodzie, położne zapewniają kompleksową opiekę medyczną, emocjonalną oraz edukacyjną przez cały okres okołoporodowy. Niezależnie od wyboru lekarza prowadzącego, każda kobieta w Polsce ma prawo do bezpłatnej opieki położnej finansowanej z NFZ lub też prywatnie.
Dlaczego rola położnej jest tak ważna w czasie ciąży i po porodzie?
Przegląd systematyczny Cochrane opublikowany przez Jane Sandall i współpracowników w 2016 roku wykazał, że ciągłość opieki położniczej – czyli model, w którym kobieta jest prowadzona przez położną przez cały okres ciąży, porodu i połogu – wiąże się z licznymi korzyściami. Kobiety objęte taką opieką rzadziej rodziły przez cesarskie cięcie (o 9% mniej w porównaniu do innych modeli opieki), częściej rodziły siłami natury bez interwencji, rzadziej doświadczyły nacięcia krocza, a także zgłaszały wyższy poziom satysfakcji z opieki okołoporodowej (Cochrane Database of Systematic Reviews, 2016).
Empatia oraz indywidualne podejście są powszechnie uznawane za fundament pracy położnej. Jak wskazano w analizach opracowanych przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych, relacja położnej z pacjentką opiera się na zaufaniu i wsparciu, mając istotne znaczenie dla przebiegu porodu i komfortu kobiety (NIPiP, 2020).
Położne w Polsce są przygotowywane zawodowo do prowadzenia porodu fizjologicznego, ale również do udzielania wsparcia emocjonalnego. Programy kształcenia obejmują zagadnienia z zakresu psychologii okołoporodowej, a to umożliwia im rozpoznanie wczesnych objawów zaburzeń nastroju, takich jak baby blues czy depresja poporodowa (Ministerstwo Zdrowia, 2020).
Jak wygląda opieka położnej krok po kroku?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, kobieta ma prawo do bezpłatnej edukacji przedporodowej od 21. tygodnia ciąży. Edukacja ta obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne, realizowane indywidualnie lub grupowo, dostosowane do potrzeb ciężarnej.
Edukacja przedporodowa stanowi istotny element opieki położniczej, mający na celu przygotowanie kobiety do porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. Program obejmuje m.in. naukę rozpoznawania skurczów, technik oddychania i relaksacji oraz opracowanie planu porodu. Zajęcia te prowadzone są przez położne, które posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w zakresie opieki okołoporodowej.
W Polsce położne odgrywają ważną rolę w prowadzeniu porodów fizjologicznych. Zgodnie z obowiązującymi standardami, w przypadku ciąży przebiegającej prawidłowo, położna może samodzielnie prowadzić poród, monitorując stan matki i dziecka oraz podejmując decyzje dotyczące opieki. W sytuacji wystąpienia komplikacji, położna wzywa lekarza specjalistę.
Opieka poporodowa realizowana przez położną obejmuje co najmniej cztery wizyty domowe w okresie do 8 tygodni po porodzie, finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Podczas tych wizyt położna ocenia przebieg połogu, gojenie się ran poporodowych, inwolucję macicy oraz rozwój noworodka.
Położne pełnią również funkcję doradców laktacyjnych. Przechodzą specjalistyczne szkolenia, aby efektywnie wspierać kobiety w karmieniu piersią. Metaanaliza przeprowadzona przez McFadden i współpracowników w 2017 roku wykazała, że dodatkowe wsparcie laktacyjne zwiększa odsetek kobiet karmiących wyłącznie piersią w różnych punktach czasowych, w tym w okresie od 4 do 6 tygodni po porodzie.
Jak wybrać położną, która najlepiej Cię zrozumie?
W Polsce kobiety mają prawo do bezpłatnej opieki położnej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Aby skorzystać z tych usług, wystarczy złożyć deklarację wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) w wybranej placówce medycznej. Nie jest wymagane skierowanie. Położna POZ opiekuje się kobietą w ciąży, w okresie połogu oraz noworodkiem do 2. miesiąca życia, realizując wizyty w przychodni lub w domu pacjentki.
Jednak wiele przyszłych mam decyduje się także na prywatną opiekę położnej lub udział w płatnych zajęciach edukacyjnych, które oferują większą elastyczność, kameralną atmosferę i możliwość skorzystania z bardziej rozbudowanego programu wsparcia. Dobrym przykładem takiego podejścia jest Szkoła Rodzenia Gliwice, która łączy profesjonalną opiekę z indywidualnym podejściem do każdej kobiety,
Przy wyborze położnej warto zwrócić uwagę na jej doświadczenie zawodowe oraz dodatkowe kwalifikacje. Certyfikaty z zakresu edukacji prenatalnej, laktacji czy opieki nad wcześniakami świadczą o ciągłym podnoszeniu kompetencji. Położnictwo to dziedzina, która wymaga ciągłego doskonalenia umiejętności. Dobra położna regularnie uczestniczy w kursach i konferencjach, by zapewnić pacjentkom opiekę zgodną z najnowszymi standardami.
Położne różnią się podejściem do opieki okołoporodowej. Niektóre preferują medyczny model opieki, inne praktykują podejście holistyczne. Różnice dotyczą również stosunku do interwencji medycznych, karmienia piersią czy metod łagodzenia bólu porodowego. Poznanie filozofii pracy położnej pozwala ocenić, czy jej podejście odpowiada oczekiwaniom przyszłej mamy.
Rozmowa z kobietami, które korzystały z usług danej położnej, dostarcza cennych informacji o jej stylu pracy. Rekomendacje od znajomych lub opinie w internecie mogą pomóc w podjęciu świadomej decyzji.
Opieka położnej stanowi fundament bezpiecznego macierzyństwa. Wykracza daleko poza techniczną asystę przy porodzie, obejmując wsparcie emocjonalne, edukację zdrowotną i profilaktykę powikłań. W systemie zdrowotnym zdominowanym przez procedury i technologię, położne reprezentują podejście skupione na potrzebach kobiety i jej rodziny. Wybór położnej to decyzja o powierzeniu swojego zdrowia i dobrostanu osobie, która będzie towarzyszyć w jednej z najważniejszych podróży życia - od ciąży, przez poród, aż po pierwsze kroki w macierzyństwie.
#BBD0E0 »