Ile wynosi odszkodowanie za wywłaszczenie?
Wywłaszczenie nieruchomości pod realizację inwestycji drogowej daje prawo wywłaszczonym do odszkodowania. Ile może wynieść jego wysokość? W jaki sposób jest ona ustalana? Czy wywłaszczeni mogą mieć wpływ na jego wysokość?
Operat szacunkowy to podstawa
Wysokość należnego odszkodowania określana jest w formie decyzji przez organ, który wydał wcześniej decyzję ZRID (wojewodę w przypadku dróg krajowych i wojewódzkich, starosta w przypadku dróg gminnych i powiatowych). Sama decyzja jest podejmowana w oparciu o operat szacunkowy opracowany przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. W operacie powinny znaleźć się kluczowe elementy umożliwiające rzetelne przeprowadzenie oceny, m.in.:
-
formalną podstawę przeprowadzonej wyceny oraz źródła danych o wycenianej nieruchomości,
-
charakterystyka stanu wycenianej nieruchomości,
-
wskazanie przeznaczenia nieruchomości,
-
analiza rynku nieruchomości w powiązaniu z celem i sposobem przeprowadzonej wyceny,
-
oszacowanie wartości nieruchomości,
-
uzasadnienie wyniku przeprowadzonej wyceny.
Oprócz samej wyceny operat musi zawierać również całą dokumentację, która wpłynęła na jego przygotowanie. Dla ustalenia wartości nieruchomości kluczowe są dwie daty: wydania decyzji ZRID oraz sporządzenia operatu.
Decyzja organu
Decyzja określająca wysokość przyznanego odszkodowania za wywłaszczenie jest wydawana w ciągu 30 (w przypadku decyzji ZRID wydanej w standardowym trybie) lub 60 dni (w przypadku decyzji ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności).
Jeśli wywłaszczony nie zgadza się z wysokością przyznanego odszkodowania, ma 14 dni na złożenie odwołania od decyzji ustalającej odszkodowanie. Okres ten liczony jest od daty skutecznego doręczenia decyzji. W przypadku niekorzystnego orzeczenia w postępowaniu odwoławczym możliwe jest jeszcze wniesienie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W tym przypadku obowiązuje 30-dniowy termin liczony od dnia otrzymana decyzji odwoławczej.
Możliwość zwiększenia kwoty odszkodowania
Wysokość odszkodowania jest przyznawana w oparciu o przygotowaną wycenę. Jednak jego kwota może zostać powiększona w uzasadnionych warunkach.
Jeżeli wywłaszczeniu podlega nieruchomość, na której znajdował się budynek mieszkalny bądź w której był wydzielony lokal o takim charakterze, odszkodowanie powinno zostać powiększone o dodatkowe 10 000 zł.
Poza tym wywłaszczeni mogą przyczynić się do zwiększenia wartości przyznanego odszkodowania o dodatkowe 5%. Warunkiem jest dobrowolne wydanie wywłaszczonej nieruchomości w ciągu 30 dni. Jak zatem widać, wywłaszczeni mogą wpłynąć na wysokość przyznanego im odszkodowania za wywłaszczenie.
Nieruchomość zamienna jako odszkodowanie
W ramach odszkodowania za wywłaszczenie na mocy ZRID może zostać przyznana nieruchomość zamienna. Jej przyznanie bezpośrednio wpływa na kwotę odszkodowania. Wartość nieruchomości zamiennej pomniejsza przyznaną wysokość świadczenia. Co ważne, przyznanie nieruchomości zamiennej jest dobrą wolą organu administracyjnego, co oznacza, że wywłaszczeni nie mogą żądać od organu jego przyznania. Z drugiej strony właściciele wywłaszczonych nieruchomości nie muszą godzić się na przyjęcie zaproponowanego lokalu zamiennego, gdy ten nie spełnia ich oczekiwań.
Wpływ wywłaszczonego na wysokość odszkodowania
Jak widać, wysokość przyznanego odszkodowania za wywłaszczenie ZRID nie zależy wyłącznie od decyzji organu, czy przygotowanej przez biegłego rzeczoznawcę wyceny. Wywłaszczeni nie tylko mogą skorzystać z prawa do zwiększenia jego wysokości z tytułu wcześniejszego wydania czy mieszkalnego charakteru nieruchomości. Istotną kwestią jest również możliwość odwoływania się od wydanej przez organ decyzji czy składanie zarzutów wobec operatu szacunkowego. Oczywiście do podjęcia tego rodzajów działań konieczna jest nie tylko odpowiednia wiedza z zakresu wywłaszczeń, ale też pomoc prawnika specjalizującego się w tego rodzaju sprawach. Doświadczenie i zorientowanie w obowiązującym prawie jest na wagę złota w walce z organem o sprawiedliwe odszkodowanie za wywłaszczenie. Każdy z wywłaszczonych ma do niej prawo, a skorzystanie z niego może przynieść naprawdę wymierne korzyści.
Patron merytoryczny artykułu:
INLEGIS Kancelarie Prawne
ul. Podwale 83/7
50-414 Wrocław
tel. (71) 729 21 50
Inlegis.pl