Jednolity System Antyplagiatowy to specjalne narzędzie, które ma na celu uporządkowanie i skuteczny monitoring całego rynku antyplagiatowego w kraju. Oprogramowanie sfinansowane przez Ministra Edukacji i Nauki jest bowiem odpowiedzią na realne zapotrzebowanie całego środowiska akademickiego. Jak wskazują udostępnione dane, Jednolity System Antyplagiatowy do 1 marca 2023 roku skontrolował już ponad 1,42 mln prac dyplomowych! W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, czym tak naprawdę jest plagiat i jak się przed nim ustrzec.
Plagiat - co to właściwie jest?
Jednoznaczne zdefiniowanie tego terminu jest niezwykle trudne, a wręcz niemożliwe, co wynika z braku konkretnej charakterystyki w przepisach prawnych. Jednak, z pomocą przychodzi tutaj numer 16. specjalnego biuletynu społeczno-gospodarczego, którego wydawcą jest Biuro Analiz Sejmowych.
Lektura tekstu zdradza bowiem, że plagiat jest terminem stosowanym przede wszystkim w dokumentach prawniczych oraz w orzecznictwie sądowym. Odnosi się to do sytuacji przywłaszczenia autorstwa cudzego utworu, wykorzystując jego fragment lub całość.
Wydawać by się mogło, że tego rodzaju incydenty są stosunkowo nowe, a ich ożywienie wiąże się z rozwojem technologii. Przykładem może być tutaj wykonywanie prac dyplomowych, o czym piszą eksperci serwisu GoWork.pl. Biuletyn udowadnia jednak, że takie myślenie jest błędne, a pierwsze zastosowanie tak rozumianego terminu, plagiarus, odnosi się nawet do czasów rzymskich.
Wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów plagiatu, w zależności od natury i charakteru pracy, ale nie tylko. Plagiat dzieli się zatem na literacki, naukowy, ale również muzyczny lub fotograficzny. Co więcej, występuje również plagiat jawny i ukryty. W pierwszym przypadku dochodzi do dokładnego przyswojenia danego utworu lub konkretnego komponentu. W drugim przypadku osoba plagiatująca decyduje się na wykonanie pewnych modyfikacji, co ma na celu ukrycie niewłaściwej praktyki.
Eksperci zwracają również uwagę na inną formę plagiatu, czyli autoplagiat. Wówczas autor pracy kolejny raz prezentuje opublikowane dzieło, doprowadzając do sztucznego powiększenia własnego dorobku intelektualnego. Zatem, jak skutecznie uniknąć plagiatu, a jednocześnie wszelkich negatywnych konsekwencji, które się z tym wiążą?
Jak nie popełnić plagiatu?
Istnieje kilka sprawdzonych sposobów na to, aby nie wpaść w pułapkę plagiatu. Przystępując do realizacji jakiegoś dzieła, warto zwracać szczególną uwagę na mechanizm cytowania poszczególnych fragmentów.
W takich przypadkach należy zastosować cudzysłów, a następnie należy dodać odpowiedni przypis, identyfikujący źródło wykorzystywanego przywołania. Należy jednak pamiętać, że opracowywana praca powinna skupiać się najczęściej na oryginalnych przemyśleniach autora, a sam cytat jest wówczas formą podkreślenia interesującego konceptu.
Kolejnym punktem, o którym warto pamiętać, jest sama parafraza. Chociaż taka forma nie pełni tutaj roli wspomnianego cytatu, także powinna zostać wyróżniona za pomocą odpowiedniego przypisu. Jest to konieczne z uwagi na fakt, że autor publikacji odnosi się do informacji opracowanej wcześniej przez danego twórcę.
Finalna wskazówka odnosi się do stałego elementu każdej pracy dyplomowej, czyli podsumowania. Wykorzystanie streszczenia sporządzonego przez innego autora także wymaga odnotowania inspiracji przy pomocy przypisów.