Kolejne obiekty trafią do Gminnej Ewidencji Zabytków w Świętochłowicach. Wśród nich jest m.in. brama Obozu Pracy w Świętochłowicach-Zgodzie.
Kwestię aktualizacji Gminnej Ewidencji Zabytków poruszył podczas XL Sesji Rady Miejskiej radny Łukasz Respondek, składając interpelację w tej sprawie. W odpowiedzi magistrat poinformował, że sporządzono nowe karty adresowe dla trzech obiektów położonych na terenie naszego miasta w celu włączenia ich do ewidencji zabytków.
Chodzi o:
- bramę Obozu Pracy w Świętochłowicach-Zgodzie, wcześniej filii KL Auschwitz – miejsce pamięci ofiar Obozu wraz z otoczeniem, terenem części byłego obozu,
- stanowisko archeologiczne AZP 97-46/8, w rejonie Drogowej Trasy Średnicowej i stawu Martyn,
- bramę starego cmentarza parafii św. Piotra i Pawła w Świętochłowicach.
- Moim zdaniem w tej sprawie należy iść dalej - wpisać ten obiekt do rejestru zabytków – podsumowuje radny Respondek informację o bramie świętochłowickiego obozu.
Obóz pracy w Świętochłowicach
Przypomnijmy, że obóz w Świętochłowicach w latach 1943-1945 funkcjonował jako filia obozu Auschwitz. Z kolei od lutego do listopada 1945 roku działał jako obóz pracy dla volksdeutschów i Niemców. Podlegał Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego, którego komendantem był m.in. Salomon Morel.
Jak wskazuje Adam Dziurok, redaktor tomu „Obozowe dzieje Świętochłowic Eintrachthąątte – Zgoda”, miasto to było niegdyś swoistym „zagłębiem obozowym” na Górnym Śląsku, bowiem podczas II wojny światowej, obok powszechnie znanego obozu „Eintrachthąźtte”, funkcjonowało tam jeszcze dziewięć innych obozów, które przeznaczone były m.in. dla internowanych Włochów, jeńców angielskich, cztery dla jeńców radzieckich, a trzy dla zagranicznych pracowników przymusowych. Z kolei po zakończeniu działań wojennych poza filią Jaworzna, czyli Obozem Pracy w Świętochłowicach, działały cztery inne podobozy przy kopalniach.
Z gminnej ewidencji zabytków wykreślono natomiast te obiekty, które zostały rozebrane. W ciągu ostatnich kilku lat z powierzchni ziemi zniknęły bowiem takie obiekty jak:
- budynek przy ul. Dworcowej 14 (rozebrany w 2014 roku),
- budynek przy ul. Pocztowej 6 (rozebrany w 2014 roku),
- budynek przy ul. Pocztowej 15 (rozebrany w 2017 roku),
- budynek przy ul. Wodnej 4 (rozebrany w 2014 roku),
- budynek przy ul. Chorzowskiej 122-124,
- budynek przy ul. Chorzowskiej 112,
- budynek przy ul. Świdra 12, 28 i 29 (rozebrane w 2020 roku),
- Lokomotywownia przy ul. Hajduki (rozebrana w 2016 roku),
- budynki ZUT Zgoda przy ul. Wojska Polskiego 66-68
- budynek „starej” dyrekcji,
- hala Wydziału Mechanicznego W1,
- hala Wydziału Mechanicznego W2,
- podstacja A i kompresorownia,
- komora łącznościowa.
Przypomnijmy, że pojawił się także pomysł, aby zbudować pomnik w miejscu obozu. Autorem inicjatywy jest Gerhard Gruschka, będący jednym z ostatnich żyjących byłych więźniów obozu Zgoda w Świętochłowicach. Wcielenie tej koncepcji w życie jednak odroczono na bliżej nieokreślony termin.
