Od 1 stycznia 2019 r. weszła w życie nowa ulgę dla przedsiębiorców. Osoby, które prowadzą działalność na niewielką skalę, będą mogły skorzystać z kolejnej ulgi w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, czyli „małego ZUS”. To propozycja dla przedsiębiorców, którzy prowadzili działalność gospodarczą w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.
Z nowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie można skorzystać nie wcześniej niż po ustaniu „preferencyjnych składek”. Jeśli ktoś opłacał składki preferencyjne to nie może skorzystać z „małego ZUS-u”. Co jest logiczne bo również przy „małej działalności” najniższa podstawa ustalona w stosunku do przychodów z poprzedniego roku nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.
Przedsiębiorca, którego przychody za ubiegły rok z działalności gospodarczej, prowadzonej przez cały ten rok, nie przekroczą trzydziestokrotności minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. jest to 63.000,00zł), będzie mógł opłacać obniżone - proporcjonalnie do przychodu składki na ubezpieczenia społeczne.
„Mały ZUS" dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe). Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą trzeba będzie opłacać w pełnej wysokości.
Jeśli w poprzednim roku przedsiębiorca nie prowadził działalności przez cały rok (np. zawiesił ją albo zamknął i ponownie rozpoczął), przy obliczaniu progu przychodu musi zastosować proporcję.
Z małego ZUS będzie mogła skorzystać osoba, gdy:
- jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w CEIDG (również wspólnikiem spółki cywilnej),
- w poprzednim roku kalendarzowym nie miały do niej zastosowania przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług,
- przychody, które osiągnęła z działalności gospodarczej za ubiegły rok kalendarzowy, nie przekroczą progu uprawniającego do korzystania z ulgi,
- nie spełnia warunków do płacenia preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne (od podstawy wynoszącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia),
- prowadziła działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku kalendarzowym,
- nie wykorzystała 36-miesięcznego limitu (w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej) korzystania z „małego ZUS",
- nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem jej rozpoczęcia wykonywała (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym czynności wchodzące w zakres działalności.
Z „małego ZUS" nie może skorzystać przedsiębiorca, który w poprzednim roku prowadził także inną pozarolniczą działalność jako:
- twórca, artysta,
- osoba wykonująca wolny zawód,
- wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.,
- osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.
Z „małego ZUS” będzie można korzystać przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Osoba, która spełnia warunki ustawowe i chce opłacać składki na nowych zasadach zobowiązana jest złożyć w terminie 7 dni dokumenty ZUS ZUA/ ZUS ZZA ze dedykowanymi kodami tytułu ubezpieczenia.
Przedsiębiorca będzie mógł zrezygnować z tego uprawnienia w każdym czasie, a więc także od dnia nabycia do niego prawa.
Rezygnacja będzie nieodwołalna. Tym samym do końca roku kalendarzowego przedsiębiorca będzie zobowiązany ustalać podstawę wymiaru składek zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (czyli od kwoty nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok).
Za rezygnację z uprawnienia należy także uważać:
niedokonanie przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą zgłoszenia z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia od dnia zaistnienia zmiany, w terminie 7 dni zgodnie z art 36 ust. 13 i 14 ustawy o sus, niezależnie czy podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu czy tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Dniem zaistnienia zmiany jest odpowiednio:
- pierwszy stycznia danego roku kalendarzowego,
- pierwszy dzień rozpoczęcia lub wznowienia działalności w danym roku kalendarzowym,
- pierwszy dzień spełniania warunków do ustalania podstawy wymiaru składek zgodnie z art. 18c ust. 1-3 ustawy o sus (np. pierwszy dzień zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, czy też pierwszy dzień zaprzestania korzystania z „preferencyjnych składek”).
Nie jest możliwy „powrót” do korzystania z „małego ZUS” przez osobę, która korzystała z tej ulgi, a następnie złożyła dokumenty z innym niż przewidziany dla „małego ZUS” kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05.
Przedsiębiorca, który dopiero rozpoczął działalność, nie będzie mógł od razu skorzystać z „małego ZUS", ponieważ warunkiem płacenia niższych składek jest prowadzenie działalności gospodarczej przynajmniej przez 60 dni w poprzednim roku. Po rozpoczęciu działalności może jednak skorzystać z innych ulg – ulgi na start i/lub preferencyjnych składek ZUS. Korzystanie z nich wiąże się z mniejszą liczbą formalności.